IV Kralјevski međunarodni festival kratkometražnog filma

Gašenjem velikog broja bioskopa na celoj teritoriji Srbije, festivali su postali jedina prilika da lјubitelјi filma uživaju u inovativnim formama čiji je kvalitet iz godine u godinu sve bolјi. Pokretači ovog Festivala su mladi lјudi iz Kralјeva koji su završili visoke filmske škole.  Nјihova ideja da se osnuje Festival ovakvoga tipa, predstavlјa jedan od najznačajnijih kulturnih događaja u Kralјevu poslednjih godina.

Imajući u vidu, da je holivudizacijom kulture film postao zabava, a ne umetnost,  značaj ovakvih kulturnih događaja je ogroman. On pre svega ima zadatak, da se lјubitelјima filma van velikih centara prikaže deo stvaralaštva autora koji tek traže mesto u okviru sedme umetnosti. Problem predstavlјa i nedostatak filmova romana, filmova koji u sebi nose obeležje romanesknog, a festivali ovakvoga tipa pružaju gledaocima mogućnost da pogledaju značajna ostvarenja mladih autora koji su van komercijalizovanog dela umetnosti.  Insistiranjem na predrasudama daje englesko govorno područje jedini garant za dobar film, dobar deo medijskog prostora i propagatori takvog viđenja umetnosti već duže vreme potenciraju na stvaranju filmova koji prikazuju beskompromisnog čoveka iz supermarketa, savršenu američku porodicu i spasioce civilizacije. Festivali ovakvoga tipa predstavlјaju antipod vulgarnom i snobovskom komercijalnom filmu.

Ako u konkurenciji animiranih filmova nije bilo nekih većih problema, jer se po kvalitetu izdvojio film Karouma Bubakera Bukarija iz Ujedinjenih Arapskih Emirata, svojom stilski vedrom i dečjom estetikom koja otkriva da različitost ne treba da se sakriva već da pusti slobodno da raste i prihvati samu sebe, u konkurenciji dokumentarnih filmova izdvojilo se nekoliko, poput filma Ribolovac sa reke Tarn (FISHER ON THE TARN), u režiji Gobera Paskala iz Francuske, jedan izuzetan prilog koji svojim magičnim sekvencama prikazuje čari nedotaknute prirode i otkriva nam tajne ribolovačkog zanata. Ipak, žiri je odlučio da u ovoj kategoriji epitet najbolјeg ponese film Ovde niko ne umire (NOBODY DIES HERE), francuskog reditelјa Simona Peneja. Reditelј kroz kaleidoskop surove, brutalne i emotivne priče o odnosu moći i izrablјivanju kopača zlata u Beninu, zaroblјenih u svetu apsurda, sa iluzornim nadama o bolјitku, prikazuje neblagonaklonu svakodnevicu lјudi koji po cenu života žele da se otrgnu sa margine i izbave iz siromaštva.

Isto tako težak zadatak žiri je imao i prilikom izbora za najbolјi film u konkurenciji domaćih ostvarenja. Već na početku izdvojilo se nekoliko filmova koji zaslužuju pažnju: Radiovizija, Jelene Milunović i Igora Simića, sa autentičnim glasovima iz srpske prošlosti i zanimlјivim animacijama; film o bombardovanju Srbije (BOMBING OF SERBIA 1999), Nemanje Trbojevića. Autor se ne bavi unutrašnjim problemima tadašnje Srbije veću pravo u centar zbivanja postavlјa licemerje milosrdnog anđela sa velikim brojem dokumentarnih snimaka i originalnim izjavama tadašnjih aktera. Film Stefana Krasića, Ukras sveta (ADORNMENT) sigurno je zanimlјiv prikaz još uvek zdravog srpskog sela sa dečjim osmesima kao motivima. Film Zlatan dečko (GOLDEN BOY), Aleksandra Davića, priča je o fenomenu uspeha današnjih sportskih talenata u surovom okruženju materijalističkog pogleda na svet, ali i priča o uobičajenom odsustvu oca i matrijarhalnom viđenju očuvanja porodice koje sve više uzima maha. Žiri je na kraju odlučio da za najbolјi film u ovoj konkurenciji proglasio stvarenje Branka Tomovića (RED). To je snažan, hrabar film, subverzivnog tipa, o aktuelnoj temi trgovine lјudskim organima, prikazan kroz proces pre ispitivanja sa vesti i nemogućem begu iz sveta mraka. Još nam na početku filma glavni junak rečenicom: „Što više želiš da pobegneš od prlјavštine, sve više prašina pada na tebe.“, otkriva zatočenost u prlјavom svetu, a upečatlјiva gluma glavnog junaka i junakinje uvodi nas u dramatičnost, što film dovodi na nivo najbolјih ostvarenja koja su se bavila sličnim temama.

U konkurenciji igranih filmova treba izdvojiti Gojiti se na zdrav način (GETTING FAT IN A HEALTHY WAY), Kevorka Aslanijana u nemačko-bugarskoj produkciji, indijski film Igralište (PLAYGROUNDS) i na kraju najbolјi film i ujedno najbolјi film Festivala Golubovi svuda seru (PIGEONS SHIT EVERYWHERE), koji je režirao belgijski reditelј Fredde Luf, i koji se izdvojio od ostalih odličnom montažom, humorom, razvijenom radnjom, dramatičnošću i upečatlјivim likovima. Estetski je izazovan film inovativne forme, o uvrnutom svetu i glavnom junaku, koji uz pomoć poraza i odbacivanja od sredine u kojoj živi i dokazuje se u ulozi heroja zabavnog parka, doživlјava metamorfozu. Taj prelazak iz heroja u antiheroja u jednoj eri njegov preobražaj iz jednog načina živlјenja u drugi.

Ivan Novčić